• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات شناسی سیستم

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی سیاست¬های مواجهه با بحران حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» با رویکرد پویایی¬شناسی سیستم
        علیرضا  لاری جابر  مهرکار میرسامان  پیشوایی
        دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخ چکیده کامل
        دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است. متأسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده، تراز آب دریاچه به‌شدت کاهش‌یافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طیِ 10 سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیل‌شده است. پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجام‌شده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز به‌عنوان یک سیستم، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبيين بحران درياچه اروميه به تبیین عوامل مؤثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است. علاوه بر این، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم ها توسعه داده شده است. مدل توسعه داده شده از طريق مقايسه با داده‌های تاريخي اعتبارسنجي شده و نتايج شبيه‌سازی نشان‌دهنده ی دقت بالای مدل (حدود 97%) مي‌باشد. سه سياست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشان‌دهنده ی آن است که سياست ترکیبی اثربخشي بيشتری نسبت به دو سياست ديگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال 1405 براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی تاثیر معنویت گرایی کارکنان بر مدیریت ضربات روحی سازمانی در یک بیمارستان
        محمد علی سرلک پیر حسین کولیوند
        مدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن چکیده کامل
        مدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن بررسی مدل های عملکردی و ویژگی‌های آن‌ها از گذشته تاکنون، به بررسی تأثیر رهیافت های مکاتب مدیریتی بر شکل‌گیری این مدل ها پرداخته می‌شود. رهیافت های مدیریتی که تحت تأثیر شرایط محیطی و سازمانی و عوامل مختلف دیگر در طی زمان تکوین یافته اند بر طراحی مدل های عملکردی تأثیر گذاشته و باعث سیر تکاملی و تحولی در مدل های مربوطه شده‌اند. در این تحقیق تناسب رهیافت های مدیریتی با مدل های عملکردی بررسی و پویاشناسی این تأثیر در نگاشت های مربوطه مورد توجه قرارگرفته است. در این مقاله با استناد به مطالعات انجام‌شده تأثیر چهار رهیافت اصلی مدیریت (رهیافت سنتی، رهیافت منابع انسانی، رهیافت کمی و رهیافت سیستمی و اقتضایی) با بهره گیری از متدولوژی پویاشناسی بر شکل‌گیری مدل های عملکردی، سیر تحولی و جایگاه آن‌ها مورد توجه قرارگرفته و مشاهده می‌گردد که رهیافت های مدیریتی تحت تأثیر متغیرهای محیطی و سازمانی تکوین و تحول‌یافته و موجب شکل‌گیری و تکامل مدل های عملکردی به منظور پاسخگویی به نیازهای سازمانی و محیطی شده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی ویژگی‌های سازمان در طول دوره عمر آن در مراحل رشد سریع و بلوغ با استفاده از چارچوب PAEI و رویکرد پویایی‌شناسی سیستم
        یعقوب فرجامی رامین مولاناپور فاطمه  ثقفي
        شناخت ویژگی‌های سازمان در هر یک از مراحل عمر آن باعث می‌شود تصمیمات درستی در هر یک از این مراحل، برای حل مشکلات سازمان اتخاذ کنیم. در این مقاله با استفاده از چارچوب پیشنهادی ایزاک آدیزس (PAEI) درباره دوره عمر سازمان و روش تحلیل پویایی‌های سیستم به تحلیل ویژگی‌ها و رفتا چکیده کامل
        شناخت ویژگی‌های سازمان در هر یک از مراحل عمر آن باعث می‌شود تصمیمات درستی در هر یک از این مراحل، برای حل مشکلات سازمان اتخاذ کنیم. در این مقاله با استفاده از چارچوب پیشنهادی ایزاک آدیزس (PAEI) درباره دوره عمر سازمان و روش تحلیل پویایی‌های سیستم به تحلیل ویژگی‌ها و رفتار سازمان در دوره‌های رشد سریع و بلوغ عمر آن‌ها پرداخته می‌شود. ابتدا ویژگی‌های هر یک از این مراحل به صورت جداگانه تحلیل و بررسی می‌شوند و سپس با استفاده از روش تحلیل پویایی‌های سیستم، حلقه‌های بازخوردی علت و معلولی و نمودارهای حالت و جریان مربوط به این دو مرحله از دوره عمر سازمان رسم می‌شود. سپس خروجی مربوط به شبیه‌سازی مربوط به مراحل رشد سریع و بلوغ عمر سازمان در افق زمانی 100 ماهه با استفاده از نرم‌افزار Vensim به دست آمده است. سرانجام برای این دو مرحله از مراحل عمر سازمان، استراتژی‌های مناسب برای مقابله با مشکلات آن‌ها ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پویاشناسی تأثیر رهیافت¬های مدیریتی بر شکل¬گیری و تبین مدل-های مدیریت عملکرد
        مجید  حسنی عادل آذر جمال شهرابی عباس  مقبل
        مدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن چکیده کامل
        مدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن بررسی مدل های عملکردی و ویژگی‌های آن‌ها از گذشته تاکنون، به بررسی تأثیر رهیافت های مکاتب مدیریتی بر شکل‌گیری این مدل ها پرداخته می‌شود. رهیافت های مدیریتی که تحت تأثیر شرایط محیطی و سازمانی و عوامل مختلف دیگر در طی زمان تکوین یافته اند بر طراحی مدل های عملکردی تأثیر گذاشته و باعث سیر تکاملی و تحولی در مدل های مربوطه شده‌اند. در این تحقیق تناسب رهیافت های مدیریتی با مدل های عملکردی بررسی و پویاشناسی این تأثیر در نگاشت های مربوطه مورد توجه قرارگرفته است. در این مقاله با استناد به مطالعات انجام‌شده تأثیر چهار رهیافت اصلی مدیریت (رهیافت سنتی، رهیافت منابع انسانی، رهیافت کمی و رهیافت سیستمی و اقتضایی) با بهره گیری از متدولوژی پویاشناسی بر شکل‌گیری مدل های عملکردی، سیر تحولی و جایگاه آن‌ها مورد توجه قرارگرفته و مشاهده می‌گردد که رهیافت های مدیریتی تحت تأثیر متغیرهای محیطی و سازمانی تکوین و تحول‌یافته و موجب شکل‌گیری و تکامل مدل های عملکردی به منظور پاسخگویی به نیازهای سازمانی و محیطی شده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - توسعه متدولوژی ایجاد مدل‌های شبیه‌سازی چندمقیاسی مختلط "عامل‌مبنا-پویاشناسی سیستم" در سازمان‌های یادگیرنده
        شریف  خالق‌پرست سید تقی  اخوان نیاکی علینقی مشایخی
        تحلیل سه مقیاس سازمان، واحد‌های سازمان و کارکنان انفرادی آن در دو سطح انتزاعی خرد و کلان تحت بستر زمان، مکان و رخداد می‌تواند تأثیر چشمگیری بر شفاف‌سازی مفهوم یادگیری و ایجاد فرصت‌‌های سیاست‌گذاری مؤثر بر مبنای آن روی شاخص‌‌های عملکرد سیستم و عامل‌‌های سازنده‌‌شان داشته چکیده کامل
        تحلیل سه مقیاس سازمان، واحد‌های سازمان و کارکنان انفرادی آن در دو سطح انتزاعی خرد و کلان تحت بستر زمان، مکان و رخداد می‌تواند تأثیر چشمگیری بر شفاف‌سازی مفهوم یادگیری و ایجاد فرصت‌‌های سیاست‌گذاری مؤثر بر مبنای آن روی شاخص‌‌های عملکرد سیستم و عامل‌‌های سازنده‌‌شان داشته باشد. عدم توجه جدی به این امر موجب شده تا ارتباط یادگیری سازمانی و یادگیری در سطوح خردتر سازمان به وضوح مشخص نباشد و نظارت بر اثر یادگیری در سازمان بر شاخص‌‌های عملکردی مبهم مانده و در نتیجه نتوان به دقت متوجه شد‌ یادگیری سازمانی یک عامل مؤثر بر مزیت‌‌های رقابتی سازمان است یا خیر. رفع چنین ابهامی با توسعه‌ی «رویکرد چندروشی» برای مدل‌سازی سیستم‌ و یکپارچه‌سازی یادگیری به کمک شبیه‌سازی مختلط مدل‌ها ممکن شده‌است. متدولوژی توسعه‌یافته در این پژوهش و معماری‌های مربوطه، سکوی خام اما همه‌جانبه‌ای است که پذیرای مدل‌سازی شفاف انواع مفاهیم انتزاعی سازمان بر روی خود است. تحلیل موردی ‌سازمان‌ها که محک زننده ارزش متدولوژی است می‌تواند موضوع اصلی پژوهش‌‌های آتی در این حوزه باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - مدل‌ پویای تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد تولید ناخالص داخلی
        محمدتقی تقوی فرد ملیکا مهرکام اسفندیار جهانگرد آمنه خدیور
        فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در تسریع رشد اقتصادی به ویژه در عصر حاضر که عصر اینترنت و ارتباطات مخابراتی موبایل است ایفا می کند. با توجه به سیر صعودی به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای دنیا، این بخش از اقتصاد توجه زیادی می طلبد. سیاست‌های بهبود‌یافته چکیده کامل
        فناوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در تسریع رشد اقتصادی به ویژه در عصر حاضر که عصر اینترنت و ارتباطات مخابراتی موبایل است ایفا می کند. با توجه به سیر صعودی به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشورهای دنیا، این بخش از اقتصاد توجه زیادی می طلبد. سیاست‌های بهبود‌یافته به واسطه تاثیر بخش فناوری ‌اطلاعات‌ و ‌ارتباطات در اقتصاد یکی از برنامه‌های برتر دولت‌ها در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. بررسی ادبیات نشان می‌دهد پژوهش‌های اندکی با رویکرد سیستمی به بررسی نقش فناوری ‌اطلاعات ‌و ارتباطات در رشد تولید ناخالص داخلی پرداخته‌اند و نحوه تاثیر متغیرهای مختلف بر نقش فناوری‌ اطلاعات‌ و ارتباطات به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد سیستمی و با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم روابط متقابل متغیرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات از جمله دسترسی به فاوا، توسعه فاوا، کاربری فاوا و غیره با متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید ناخالص داخلی، بهره‌وری کل عوامل تولید، سرمایه فاوا، سهم ارزش افزوده فاوا از تولید ناخالص داخلی و غیره را مورد بررسی قرار داده و مدل مفهومی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد تولید ناخالص داخلی را ارائه می‌دهد. هدف از این پژوهش بهبود درک سیاستگذاران از ایفای نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد تولید ناخالص داخلی در برنامه ریزی‌های کلان کشور است. مدل کیفی طراحی شده در این پژوهش می تواند مبنای پژوهش کمی آتی و شبیه سازی ریاضی با رویکرد سیستمی به فناوری اطلاعات و ارتباطات و تولید ناخالص داخلی قرار ‌گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - ارزیابی سیاست¬های اجرای به هنگام پروژه¬های عمرانی زیرساختی دولتی ایران با استفاده از پویایی¬شناسی سیستم (SD)
        مهرداد  حاجی اسماعیلی علی محمد احمدوند مرضیه صمدی فروشانی
        هدف: از چالش های عمده در مدیریت پروژه های عمرانی عدم درک مکانیسم هایی است که باعث تاخیر در ساخت وساز می شود. در این میان پروژه های عمرانی زیرساختی دولتی از موقعیت پیچیده تری برخوردار هستند به طوری که موفقیت در اجرای به هنگام یک پروژه عمرانی در چارچوب قوانین دولتی از بزر چکیده کامل
        هدف: از چالش های عمده در مدیریت پروژه های عمرانی عدم درک مکانیسم هایی است که باعث تاخیر در ساخت وساز می شود. در این میان پروژه های عمرانی زیرساختی دولتی از موقعیت پیچیده تری برخوردار هستند به طوری که موفقیت در اجرای به هنگام یک پروژه عمرانی در چارچوب قوانین دولتی از بزرگترین اهداف و دغدغه های مدیران و عوامل درگیر این نوع پروژه ها محسوب می شود. روش شناسی: برای این منظور ابتدا ادبیات و پیشینه مورد بررسی قرار گرفت و طی مصاحبه نیمه ساختار یافته و با مشارکت کنندگان پژوهش، عوامل موثر بر اجرای به هنگام پروژه عمرانی دولتی ایران شناسایی گردید. در ادامه مدل پویایی سیستم اجرای به هنگام پروژه عمرانی طراحی و با استفاده از داده های پروژه عملیات زیرسازی قطعه اول راه آهن مبارکه، سفیددشت، شهرکرد شبیه سازی در افق زمانی پروژه به انجام گردید. یافته‌ها: پس از اعتبارسنجی؛ با توجه به نتایج تحلیل حساسیت مدل پویایی سیستم، سیاست های بهره برداری به هنگام پروژه عمرانی در سه استراتژی تامین منابع مالی پروژه، برنامه ریزی و کنترل پروژه و پاسخگویی ذینفعان پروژه شناسایی گردید. در ادامه با سیاست های منتخب ترکیبی نیز طراحی و بروی مدل اعمال گردید. مبتنی بر مقایسه رفتار متغیرهای کلیدی مدل؛ سیاست منتخب ترکیبی شامل: 1-افزایش پاسخگویی دولت و تخصیص بودجه به طرح های عمرانی زیرساختی دولتی اولویت دار؛ 2-کاهش تاخیر در پرداخت های پروژه متناسب با پیشرفت فیزیکی مبتنی بر پیگیری تخصیص اعتبار پروژه؛ 3-افزایش کارآمدی امکان سنجی و مطالعات پایه و زمان بندی واقع بینانه پیشرفت پروژه بر مبنای منابع و توانمندی های در دسترس؛ 4-ایجاد مکانیزم های حل مناقشات و برگزاری جلسات مستمر ماهیانه ارکان پروژه و 5-افزایش پاسخگویی به مطالبات مردمی با افزایش تعامل مقامات محلی پرونده مقاله